Hidden lives

Ganzen

Ganzen worden gehouden voor hun vlees, eieren, foie gras en dons. Aangezien ganzen niet veel eieren leggen, is de markt voor ganzeneieren minimaal. De belangrijkste landen van de Europese Unie met grootschalige ganzenfokkerijen zijn Frankrijk (foie gras en vlees), Hongarije (vlees, foie gras, en dons), Bulgarije (vlees en foie gras), Roemenië (vlees en dons) en Polen (vlees en dons). Er is nog een kleinschalige productie van foie gras in België. Het Verenigd Koninkrijk laat een groei in ganzenfokkerijen zien, waar de meeste dieren vooral buiten op grasvelden gehouden worden. In de Verenigde Staten, zijn Californië en South Dakota de belangrijkste staten met ganzenkwekerijen. China is 's werelds grootste producent van dons.

De gans is één van de meest intelligente vogels. Hij heeft een zeer goed geheugen. Ganzen zijn sociale dieren en leven harmonieus samen met elkaar en ook met andere dieren, ook de mens. Elk dier heeft zijn eigen persoonlijkheid en de relaties die ze vormen zijn verbazingwekkend en interessant om naar te kijken.

In het wild, en in mindere mate bij de gedomesticeerde gans, is de band tussen een broedpaar van ganzen heel erg sterk. Het paar blijft bijna altijd bij elkaar. Ze zijn enorm trouw en loyaal. Een "echtscheiding" is uiterst zeldzaam. Interessant gegeven is dat gescheiden paren meestal minder succesvol zijn in het voortplanten van gezonde jonge vogels.

Als een partner overlijdt, vertoont de langstlevende vogel vaak tekenen van verlies. Ze zwemmen of wandelen met hun nek naar voren gebogen, alsof ze op zoek zijn naar verloren vrienden. Tijdens de vlucht, kun je ze soms klagend horen roepen naar verloren partners.

Hun wens kleintjes te krijgen en te verzorgen is heel erg sterk als ze tenminste de kans krijgen om dit te doen. Zodra de jonge kuikens zijn uitgekomen, onderhouden zij hechte familie-verbanden. Wanneer gezinsleden zijn gescheiden door plaats of tijd dan begroeten ze elkaar door te zwaaien met hun nek en ze maken een toeterende geluid.

Ganzen zijn watervogels. Ze leven oorspronkelijk in of rond het water. Het feit dat de meeste ganzen worden gehouden zonder water laat al zien hoe gemakkelijk ze zich aanpassen. Maar ze zwemmen en poetsen graag, en de grotere rassen hebben vaak water nodig voor een geslaagde paring. Bovendien is er een grotere kans op oogproblemen door uitdroging als een gans zich niet zo nu en dan eens goed kan onderdompelen. Ze kunnen heel erg oud worden: meer dan 20 jaar voor de kleinere rassen is niet ongebruikelijk.

Met dit alles in het achterhoofd is het niet moeilijk te begrijpen dat de ganzen bij grootschalige fokkerijen een verschrikkelijk en kort leven leiden gezien de slechte omstandigheden waarin ze meestal leven en de handelingen die zij moeten ondergaan.

Fokkerij ouderdieren

Kunstmatige inseminatie wordt meestal niet toegepast bij ganzen, dus leven genten en ganzen vanaf het moment dat ze beginnen te leggen, samen, meestal 4-6 vrouwtjes met één gent. Voor vier tot vijf jaar leven ze opgesloten in schuren met of zonder dak, hetzij op een verhoogde vloer bestaande uit roosters (0,5 m² per dier) hetzij op diep strooisel (1,0 m² per dier). Ze krijgen aparte legnesten voor hun eieren. Soms krijgen ze toegang tot een buitengebied dat meestal bestaat uit een betonnen vloer of grint en soms ook uit weiland. De toegang tot zwemwater is uiterst zeldzaam.

Omdat ganzen alleen maar eens per jaar en dan in het vroege voorjaar eieren leggen, gaan de ganzen drie maanden voordat ze eieren gaan leggen, door een speciaal voorbereidingsprogramma om ze te "trainen" voor de eiproductie. Dit gebeurt met een speciaal lichtprogramma en met het onthouden van voedsel. Zo is het mogelijk een tweede legperiode te genereren, wat betekent dat over een periode van vier jaar de ganzen in staat zijn zes volledige legrondes te voltooien. Voordat ze beginnen met het leggen van eieren worden de dieren drie keer levend geplukt.

Ganzen voor hun vlees

Zodra de kuikens zijn uitgekomen, worden ze opgefokt in grote schuren op diep stro. De temperatuur in de schuur is aangepast oa door middel van lampen. Bij een leeftijd van 3 tot 4 weken worden de zogenaamde 'jonge braadganzen' gemest en klaargemaakt voor de slacht. Als ze rond de 7 a 8 weken zijn worden ze geslacht. 12 uur vóór het slachten krijgen ze geen voer meer en geen water. Deze dieren zullen meestal niet levend worden geplukt. Het zijn de wat oudere vleesganzen die eens of twee keer worden geplukt. Ze worden gemest tot de leeftijd van 16-22 weken. Deze ganzen worden gehouden in groepen van 5 tot 6 ganzen per m², 100 tot 120 dieren in een groep.

Dons

Veren zouden moeten worden geplukt als de dieren éénmaal zijn geslacht, maar de veren van levende dieren worden als betere kwaliteit beschouwd. Het plukken van levende dieren is een gangbare praktijk in Oost-Europa en China. Het dient te gebeuren volgens specifieke regels. Het plukken kan alleen worden gedaan tijdens de natuurlijke rui van de ganzen, zodat het de dieren niet zal schaden en het onnodige stress veroorzaakt. Een jonge gans dat in het voorjaar geboren wordt mag alleen worden geplukt tijdens zijn eerste rui rond 9-10 weken. Dit kan worden herhaald 6-7 weken erna. Eénmaal volwassen, kunnen de oudere ganzen 3 tot 4 maal per jaar worden geplukt, telkens wanneer ze door hun natuurlijke rui heen gaan. Het plukken moet worden gedaan onder rustige en stressvrije omstandigheden, omdat stress en angst het plukken alleen nog maar moeilijker maakt. Bovendien mogen alleen de veren worden geplukt uit de borst, de buik, de rug en het phylum van het dier. Uit de vleugels, de kop en de hals, en de staart mag niet geplukt worden. Veren moeten worden getrokken in de richting van de teelt en niet ertegenin.

De realiteit van het levend plukken is echter nog steeds schrikbarend anders zo bleek uit een Zweedse documentaire-serie van februari vorig jaar (2009). Het toonde de praktijk bij een Hongaarse ganzenboerderij. De film toonde vogels die op hun rug lagen te gillen en zich probeerde vrij te worstelen van hun martelaars terwijl de veren in rap tempo uit hun lijf werden geplukt. Na het plukken lagen verschillende vogels verlamd op de grond met grote open gapende vleeswonden, die vervolgens weer zonder verdere verdoving met draad en naald werden dichtgenaaid door de werknemers zelf. De documentaire schat in dat zoveel als 50-80 procent van alle dons op de wereldmarkt wordt geplukt van levende vogels. Dierenartsen en zelfs ganzenfokkers noemen deze praktijk "gewoonweg wreed", met name het plukken zelf en het vastbinden van de benen over hun rug. Lees hier meer.

De praktijk van het plukken van levende ganzen is verboden in de EU omdat de prakrtijk niet voldoet aan de bepalingen van artikel 3 van Richtlijn 98/58/EG van de Raad waarin staat dat "de Lid-Staten ervoor moeten zorgen dat de eigenaar of houder alle redelijke maatregelen moet garanderen voor het welzijn van dieren onder hun zorg en om ervoor te zorgen dat deze dieren niet onnodig pijn of letsel lijden". De Gemeenschap is ook verdragsluitende partij van het Europees Verdrag voor de Bescherming van dieren voor landbouwdoeleinden van de Raad van Europa. Zowel het Verdrag en de bepalingen van richtlijn 98/58/EG maken onderdeel uit van het Gemeenschapsrecht. De aanbeveling over de ganzen die in 1999 werd aangenomen voorziet in paragraaf 3 van artikel 23 dat "de veren van levende vogels niet mogen worden geplukt ".

Het Panel voor diergezondheid en dierenwelzijn (AHAW) van de Europese Authoriteit voor Voedselveiligheid heeft onlangs een online openbare raadpleging gelanceerd voor een wetenschappelijk rapport over de praktijk van het plukken van veren bij levende ganzen. Deze raadpleging heeft tot doel de meest uiteenlopende standpunten te verzamelenom om zo te komen tot een up-to-date en uitgebreid wetenschappelijk advies.

Foie gras

Veel ganzen worden gehouden voor de productie van foie gras (vette lever). Omwille van welzijnsredenen, is de productie van foie gras in de EU verboden in Nederland, zes van de negen Oostenrijkse provincies, Tsjechië, Denemarken, Finland, Duitsland, Italië, Luxemburg, Noorwegen, Polen, Ierland, Zweden, Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk en ook in Californië, Argentinië, Turkije en Israël. Foie gras wordt nog geproduceerd in België, Bulgarije, Spanje, Frankrijk en Hongarije. Lees verder hier, hier en hier

Terug naar pluimvee

Hieronder videobeelden van een moderne ganzenfokkerij in Duitsland

Opmerkelijk zoals altijd, is dat er geen beelden worden getoond van het vangen, het transport en de slacht, de meest stressvolle handelingen die deze dieren met gevoel moeten ondergaan. Bovendien zijn er door de vogelgriep een groot gedeelte van het jaar restricties, zoals ophokplicht etc... Deze dieren leven dus voor een groot gedeelt in grote schuren.